Imâm Ibn Kathîr
(zm. 774H – rahimahullâh)
Tafsir, wyd. dar-us-salaam
Jeśli ktoś zapytałby o najlepszą metodę tafsiru, odpowiedzielibyśmy, że najlepszą metodą jest wyjaśnienie Koranu za pomocą samego Koranu. To, co w Koranie określone jest w sposób ogólny w jednym miejscu, zwykle wytłumaczone jest w innym. Kiedy jednak metoda ta sprawia trudności, należy odnieść się do tradycji (Sunny), albowiem jej celem jest wyjaśnianie Koranu oraz rozwinięcie jego znaczeń. Allah powiedział:
[Koran 4:105] {Zaprawdę, zesłaliśmy tobie Księgę w prawdzie, abyś mógł sądzić między ludźmi za pomocą tego, co pokazał ci Allah, nie ujmuj się więc za zdrajcami.}
[Koran 16:64] {I zesłaliśmy tobie Księgę (Koran) tylko po to, abyś wyjaśniał im to, odnośnie czego się poróżnili, i jako wskazówkę i miłosierdzie dla ludzi, którzy wierzą.}
[Koran 16:44] {i zesłaliśmy tobie zikr (napomnienie – Koran), abyś wyjaśniał ludziom to, co zostało im zesłane, i aby mogli oni się zastanowić.}
Oto dlaczego Wysłannik Allaha powiedział: „Otrzymałem Koran i wraz z nim jego odpowiednik” tzn. Sunnę.
Sunna była objawiana przez Allaha tak jak Koran, chociaż nie jest recytowana w taki sam sposób, w jaki recytowany jest Księga Allaha. Zatem należy szukać tafsiru Koranu w treści samego Koranu oraz w Sunnie. Jeśli ktoś nie może znaleźć wyjaśnienia w tych dwóch źródłach, powinien odnieść się do wypowiedzi Towarzyszy, którzy mieli największą wiedzę z zakresu tafsiru, albowiem doświadczyli wielu sytuacji oraz zdarzeń, w których my nie uczestniczyliśmy. Posiadali oni również największe zrozumienie, nieskazitelną wiedzę i najbardziej prawe uczynki. Zwłaszcza uczeni i dowódcy spośród nich, jak czterej prawowierni kalifowie1 i prawi imamowie oraz Abdullah bin Masud, oby Allah był z nich wszystkich zadowolony.
Abu Dżafar bin Dżarir at-Tabari przekazał, że Abdullah bin Masud powiedział: „Na Tego, oprócz Którego nie ma innego boga, wiem kogo dotyczył i gdzie został objawiony każdy werset Księgi Allaha. Zaprawdę, jeśli dowiem się, że jest ktoś, kto wie więcej ode mnie o Księdze Allaha, do kogo dotrzeć można na zwierzętach (podróżując), wyruszę w drogę, aby się z nim spotkać”.
Pomiędzy uczonymi Towarzyszami znajduje się również wielki uczony, ocean wiedzy, Abdullah bin Abbas, kuzyn Wysłannika Allaha, który wytłumaczył Koran dzięki błogosławieństwu próśb Wysłannika Allaha. Prorok prosił Allaha w imieniu Ibn Abbasa: „Allahu! Spraw, aby pojął religię i naucz go interpretacji”.
Co więcej, Ibn Dżarir at-Tabari przekazał, że Abdullah bin Masud powiedział: „Tak, Ibn Abbas jest interpretatorem Koranu”. Ten hadis posiada autentyczny łańcuch przekazicieli. Ibn Masud umarł w 32 r. h., a Abdullah bin Abbas przeżył go o 36 lat. Cóż można powiedzieć o wiedzy, którą zgromadził Ibn Abbas, skoro Ibn Masud al-Amasz powiedział, że Abu Łail rzekł: „Pewnego razu Ali wyznaczył Abdullaha bin Abbasa, aby przewodził porze hadż. Ibn Abbas wygłosił przemówienie (kazanie) do ludzi, w którym przeczytał i wyjaśnił surę Krowa (al-Baqara; w innej narracji wspomniana jest sura Światło (an-Nur)) w taki sposób, że gdyby usłyszeli go Rzymianie, Turcy i buddyści, przyjęliby islam”.
Oto dlaczego Ismail bin Abdur-Rahman as-Suddi al-Kabir większość wiedzy zgromadzonej w jego „Tafsirze” czerpał od dwóch mężczyzn: Ibn Masuda i Ibn Abbasa. Aczkolwiek czasami przytacza on treści, które ci przekazali od Ludzi Księgi, na co wyraził zgodę Wysłannik Allaha, mówiąc: „Przekażcie w moim imieniu, nawet jeśli jest to jeden werset (jedno zdanie), i przekazujcie od Dzieci Izraela, albowiem nie ma w tym nic złego (dosł. nie jest to grzechem). A kto celowo o mnie rozpowszechnia kłamstwa, niechaj zajmie swe miejsce w Ogniu”.
Hadis ten, zrelacjonowany od Abdullaha bin Amr, pojawił się w kolekcji al-Buchariego2. Oto dlaczego, kiedy Abdullah bin Amr znajdował się w posiadaniu dwóch ksiąg Ludzi Księgi w dniu (bitwy) Jarmuk, przekazywał, co było w nich napisane, ponieważ zrozumiał z tego hadisu, że jest to dozwolone.
Przypisy:
1) wyrażenie ‘czterej kalifowie’ odnosi się zawsze do czterech pierwszych kalifów państwa muzułmańskiego, kolejno: Abu Bakr, Umar bin al-Chattab, Usman bin Affan i Ali bin Abi Talib; przyp. tłum.
2) „Fath al-Bari”, 6:572