Imâm Abû ´Uthmân as-Sâbûnî
(zm. 449H – rahimahullah)
źródłó: ´Aqîdat-us-Salaf wa Ashâb-il-Hadîth, rozdział 13

92. Madhab (skzoła prawna) Ahl-ul-Hadîth to uznanie że Îmân (wiara) składa się z mowy, czynów oraz tego o czym serce jest przekonane. Wzrasta z dobrymi uczynkami, maleje z grzechami.

93. Muhammad bin ´Alî bin al-Hasan asz-Szaqîq powiedział, że spytał Abû ´Abdullâh Ahmad bin Hanbal (rahimahullâh) o Îmân, oraz jak rozmieć że wrasta i maleje. Odpowiedział, „Abûl-Hasan bin Mûsâ al-Aszîb powiedział mi, od Hammad bin Salamah, od Abû Dża´far al-Khatamî, od jego Ojca, od jego dziadka ´Umayr bin Habîb który powiedział,

„Îmân wrasta i maleje.”

Ktoś go spytał, co powoduje że wrasta i co powoduje ze maleje. Odpowiedział,

„Wrasta gdy wspominamy Allaha, gdy Go wychwalamy i wysławiamy, a maleje gdy nasze myśli są zajęte (czym innym), gdy lekceważymy lub zapominamy.” (Przekazał także al-Âdżurrî, str. 111-112; Ibn Abî Szaybah w „al-Musannaf”, 11:13, oraz „al-Îmân” 14)

94. Abûl-Hasan bin Abî Ishâq al-Muzakî przekazał mi od swego Ojca, który przekazał od Abû ´Umar al-Hayarî, ktroy przekazał od Muhammad bin Yahyâ adh-Dhulî, Muhammad bin Idrîs al-Makkî i Ahmad bin Szidâd at-Tirmidhî, od al-Humaydî, od Yahyâ bin Sulaym, który powiedział,

„Spytałem grupę uczonych (´ulamâ’) o Îmân, i wszyscy powiedzieli że składa się z (wiary), mowy i uczynków.

Spytałem Hiszâm bin Hassân, który powiedział, „Jest nią (wiara), mowa i uczynki.”.

Spytałem Ibn Dżuraydż, który powiedział, „Jest nią (wiara), mowa i uczynki.”.

Spytałem Sufyân ath-Thaurî, który powiedział, „Jest nią (wiara), mowa i uczynki.”.

Spytałem al-Muthanna bin as-Sabbâh, który powiedział, „Jest nią (wiara), mowa i uczynki.”.

Spytałem Muhammad bin Muslim at-Tâ’ifî, który powiedział, „Jest nią (wiara), mowa i uczynki.”.

Spytałem al-Fudhayl bin ´Iyâdh, który powiedział, „Jest nią (wiara), mowa i uczynki.”.

Spytałem Nâfi´ bin ´Umar al-Dżumahî, który powiedział, „Jest nią (wiara), mowa i uczynki.”.

I spytałem Sufyân bin ´Uyaynah, który powiedział, „Jest nią (wiara), mowa i uczynki.”. (Przekazał także al-Lâlikâ’î, nr 1584)

95. Abû ´Umar al-Hayarî przekazał mi od Muhammad bin Yahyâ i Muhammad bin Idrîs, którzy przekazali od al-Humaydî, że powiedział, „Słyszałem jak Sufyân bin ´Uyaynah mówił,

„Îmân składa się z mowy i uczynków. Wzrasta i maleje.””

Wtedy jego młodszy brat Ibrâhîm bin ´Uyaynah, powiedział  „Abû Muhammad! Mówisz że (wiara) maleje?” odpowiedział,

„Cicho bądź młody! Może maleć aż nic z niej nie zostanie.”

96. al-Walîd bin Muslim powiedział że słyszał jak al-Auzâ´î, Mâlik i Sa´îd bin ´Abdil-´Azîz przeczyli tym którzy mówią że, „(Îmân to jedynie) wiara bez uczynków.” Mówili,

„Nie ma Îmânu bez uczynków.” (al-Lâlikâ’î, # 1586)

Osoba która dokłada wszelkich starań aby czynić dobro i być posłusznym (Allahowi), w ten sposób wznosi swój Îmân. Osoba która czasem jest posłuszna, a często grzeszy, jest zbytnio zajęta (czym innym niż dobrymi uczynkami) i niedbała, jej wiara (Îmân) jest niepełna.

97. Słyszałem od al-Hâkim Abû ´Abdullâh al-Hâfidh, od Abû Bakr Muhammad bin Ahmad bin Bâlawayh, al-Dżallâb, który słyszał od Abû Bakr Muhammad bin Ishâq bin Khuzaymah, od Ahmad bin Sa´îd ar-Rubâtî, „´Abdullâh bin Tâhir powiedział mi,

„Ahmad! Zaprawdę gardzisz tymi ludźmi z niewiedzy, a ja gardzę nimi mając wiedzę. Po pierwsze, nie uznają oni że należy być posłusznym władcy. Po drugie, uważają że Îmân nie ma poziomów. Na Allâha! Uważam że nie wolno mówić, „Moja wiara jest taka jak Yahyâ bin Yahyâ’s czy Ahmad bin Hanbal.” A oni mówią, „Nasz Îmân jest taki jak Dżibrila czy Mikâ’îla.””

98. Słyszałem od al-Hâkim od Abû Dża´far Muhammad bin Sâlih bin Hânî’, od Abû Bakr Muhammad bin Szu´ayb, od Ishâq bin Ibrâhîm al-Handhalî (ar-Râhawaih), który powiedział, „Ibn-ul-Mubârak przyszedł do ar-Rayy, gdy pewien czciciel wstał, a myślano że podążał drogą Charydżytów. Powiedział on do Ibn-ul-Mubârak, „Abû ´Abdur-Rahmân! Co powiesz o osobie która cudzołoży, kradnie i pije alkohol?” Odpowiedział,

„Nie opuścił wiary (Îmân).” Czciciel ten powiedział na to,

„Abû ´Abdur-Rahmân! Czy na stare lata stałeś się Murdżi’î ?”

Odpowiedział,

„Nie nazywaj nas Murjdżi’ah! Murdżi’ah mówią że wszystkie nasze bre czyny są przyjęte, i wszystkie nasze grzechy wybaczone. Gdybym wiedział że moje czyny są przyjęte, to bym mówił  że idę do Raju.”

Następnie przekazał od Ibn Szaudhab, od Muhammad bin Dżuhâdah, od Salamah bin Khalîl, od Hazîl Szarhakîl, który powiedział, „´Umar bin al-Khattâb (radhiyâ Allâhu ´anh) powiedział,

„Jeśliby zważono wiarę (Îmân) Abû Bakra, to ważyłaby więcej niż wiara całej ludzkośći.” (´Abdullâh bin Ahmad w as-Sunnah, # 821)